Bài viết dưới đây sẽ phần nào giúp bạn giải đáp những câu hỏi của bạn.

Để biểu thị rằng một mảnh đất nào đó gắn liền với một nhóm người cụ thể, hậu tố “-stan”, rất đơn giản, mang nghĩa là “vùng đất của”.

Hậu tố “-stan” có nguồn gốc từ xứ Ba Tư cổ xưa, với nhiều dân tộc, đặc biệt là ở vùng Trung Á thì việc thêm hậu tố này vào tên của một nhóm văn hoá hay dân tộc là để chỉ rằng một nơi nào đó gắn với họ. Ví dụ như Afghanistan là “vùng đất của người Afghans”.

Căn ngữ -stan thậm chí còn lâu đời hơn rất nhiều so với nước Ba Tư. Tuy nhiên, đối với người dân tộc thiểu số Indo-Iranian, *stanam mang nghĩa là “nơi” hay nói một cách văn chương hơn là “nơi ta đứng”.

Việc ghép hậu tố này được bắt  nguồn từ gốc Proto-Indo-European *sta – nghĩa là “đứng”.

Không chỉ có hậu tố được dùng để biểu thị “vùng đất của”, trong tiếng Anh, chúng ta cũng thường sử dụng hậu tố -land để chỉ một quốc gia hay vùng đất nào đó.

Ví dụ như England, Finland, Greenland, Iceland, Ireland, Netherlands, New Zealand, Poland, và Thailand, hay Maryland và Newfoundland. Các ngôn ngữ khác cũng theo quy ước này, ví dụ như quốc danh của nước Đức là Deutschland.

Việc thêm hậu tố “-an” vào tận cùng tên của một nước hay một vùng đất nào đó để chỉ di sản của một người hay của một dân tộc cũng cho biết nguồn gốc của chúng từ thời cổ đại.

Ví dụ như căn ngữ -no- có nguồn gốc từ hệ tiền Ấn Âu (Proto-Indo-European) có nghĩa là “gắn liền với”. Ít cổ xưa hơn một chút, trong tiếng La Tinh, yếu tố này có nguồn gốc của hậu tố –anus, ví dụ Rōma ‎(“đế chế La Mã-Roman”) → Rōmānus ‎(“thuộc đế chế La Mã-Roman”).

Nhiều năm trôi qua, yếu tố này biến đổi thành hậu tố –an, như trong các từ American, Mexican và Romanian. Chúng ta cũng gặp thuật ngữ này trong nhiều trường hợp như Christus ‎(“ki tô giáo-Christ”) → Christiānus ‎(“người theo ki tô giáo-christian”).

Thêm vào đó, trong tiếng Anh, hậu tố -an thường được thay đổi bằng việc thêm nguyên âm “i” phía trước  -an. Ví dụ như Romanian và Christian hay Brazilian, Canadian và Parisian.

Và nếu bạn vẫn đang tự hỏi hậu tố –ish trong từ British đến từ đâu, thì hãy nhớ là nó có nguồn gốc từ hậu tố -iska trong tiếng Germanic nguyên thủy (Proto-Germanic), nghĩa là “thuộc về”.

Yếu tố này đã biến đổi thành –isc trước khi trở thành đuôi –ish trong tiếng Anh hiện đại ngày nay, như English, Irish, Spanish.

Hoàng Hà
Nguồn: Theo Trí Thức Trẻ